Her şey birbiriyle bağlantılı...Teknoloji, insan-insan, insan-makine ve makine-makine arasındaki
bağlantıları hızla arttırıyor. Bu, sınırsız sayıda ve çeşitte ağın "belirme"si anlamına geliyor: Üzerinde
her çeşit bilginin taşındığı (kişisel, profesyonel, yenilikçi, yıkıcı vb.)
bilgi ağları, hastalık ağları (AIDS ya da her türlü bulaşıcı zührevi
hastalıklar gibi), sanal arkadaşlık ağları (Facebook vb.), iş ilişkileri ağları
(LinkedIn vb.), bilgisayar ağları, örgütlerde kişiler arasında oluşan gayri
resmi ağlar, terörist örgüt ağları, akademik işbirliği (atıf) atıf ağları ve tabii ki aşk ağları…
Öyle ki , "Her" filminde insan-makine aşkına, şüphe ile karışık bir şaşkınlık, tetikte bir imrenme ile eşlik ediyoruz. Makineleri sevebilir miyiz ve hatta daha da ilerisi makineler birbirlerini sevebilirler mi ? Bilgisayarların birbirlerine aşkla bağlı olduğu bir dünya...Tasavvur etmesi dahi güç...Neyse, konuyu dağıtmayayım...
Edward
Lorenz’in “Kaos Kuramı” ve Granovetter’in “Zayıf Bağların Gücü” adlı araştırmalarının
1970’li yıllarda yayınlanmasından itibaren, son kırk yılda ağlar ve ağ bilimi üzerine
yapılan bilimsel araştırmaların sayısı hızla arttı. (Borgatti ve Foster, 2003, Barabasi,2003; Cross et
al.,2001; Jonhson,2004; Morris et al.,2010; Wilson, 2000).
Örgüt
bağlamında ise yöneticiler, sistemlerin karmaşıklaşması ve küreselleşme ile
uluslararası ve “dağıtık” bir nitelik kazanan insan kaynakları ve entellektüel
sermayelerini yönetme konusunda ciddi sorunlar yaşıyor. Bu sorunların aşılmasında, bilgi
profesyonellerinden, bağlantıların oluşturduğu verileri anlamlı görseller
haline getirmeleri, simülasyonlar ve senaryo geliştirme uygulamalarıyla karar
destek sürecine katkıda bulunmaları bekleniyor (LaValle et al., 2011)
Artan bilgi gereksinimlerin
giderilmesi hususunda ağ okuryazarlığı, “bağlantı”lardan bilgi üretebilmek
konusunda bilgi profesyonellerinin kazanması gereken temel yetkinliklerden
birisi ve 21.yüzyılda önemli okuryazarlıklarından biri olacak (Lankshear ve
Knobel,2011:204, McClure,1997). Tüm önemine karşın, günümüzde ağ okuryazarlığı
hakkındaki bilimsel çalışmaların sayısı ise hala çok az.
Gerek özel
gerekse iş hayatında başarılı ve mutlu olmak için bütünü görmek ancak ağları okuyabilmekle mümkün.
Sorun şu: Normal okuryazarlıkta sorunu olan ve "istismarcı çoğunluk" baskın olan bir Türkiye'de insanların ağ okuryazarı olmasını beklemek ne kadar gerçekçi ? Cevabı maalesef içinde saklı...
References
Barabasi, A.L. (2003). Linked. Plume-Penguin Group.
Borgatti, S.P., Foster, P.C. (2003). The network paradigm in
organizational research: A review and typology. Journal of Management. 29/6.
Cross, R., Parker, A., Prusak, L., Borgatti, S.P. (2001). Knowing what
we know: supporting knowledge creation and sharing in social networks. Organizational Dynamics. 30/2.
Granovetter, M.S. (1973). The strenght of weak ties. American Journal of Sociology. 6. p.1360-1380.
Johnson, C.A. (2004). Choosing people: the role of social capital in
information seeking behaviour. Information
research. 10/1.
Lankshear, C., Knobel, M. (2011). New
literacies. Berkshire: Open University Press. 3.Baskı.
LaValle, S. Lesser, E., Shockley, R., Hopkins, M.S., Kruschwitz, N.
(2011). Bid Data, Analytics and the Path From Insights to Value. MIT Sloan
Management. 52/2.p.21-31.
McClure, C.R. (1997).Network literacy in an electronic society: An
educational disconnect.Current perspectives. Information and behavior. 6. p 403-439
Morris, M.R., Teevan, J., Panovich, K. (2010). A comparison of
information seeking using search engines and social networks. Association for the advancement of
artificial intelligence.
Wilson, T. (2000). Human information behaviour. Informing Science. Special Issue on Information Science Research. 3/2.
Keywords: Network, Network litarecy,
information literacy, social network
